طرز تهیه ترخینه؛ آش معطر و مقوی ایرانی - طفره

آش ترخینه، یکی از غذاهای خوشمزه ایرانی است که در منطقه ها مختلف کشور نظیر استان های لرستان، کرمانشاه، کردستان، ایلام، مرکزی، همدان و آذربایجان غربی طبخ می گردد. برای تهیه آش ترخینه از ترخینه جامد، حبوباتی چون عدس، لوبیا و نخود، سبزیجات معطر، پیاز، فلفل و زردچوبه استفاده می نمایند. ترخینه جامد را می توانید در خانه تهیه نموده یا به صورت آماده از عطاری ها بخرید. این آش خوشمزه و مقوی، علاوه بر طعم دلپذیرش، خواص درمانی فراوانی نیز دارد که در ادامه می توانید با طرز تهیه آن آشنا شوید.

با طرز تهیه آش ترخینه آشنا شوید:

• درباره ترخینه
• مواد لازم آش ترخینه
• طرز تهیه آش ترخینه
• نکات مهم تهیه آش ترخینه
• فواید آش ترخینه

درباره ترخینه

ترخینه جامد به ماده اولیه ترخینه گفته می گردد که هنوز برای مصرف آماده نشده است. این ماده که بافتی بسیار سخت دارد، متشکل از دوغ و گندم یا جو است و در زیر حرارت خورشید خشک می گردد.

میزان ترخینه جامد معمولا به میزان یک همبرگر دست ساز یا کوچک تر از آن است. ترخینه جامد بعد از خیس خوردن در آب جوش،آماده مصرف در آش می گردد و می توان آن را به عنوان یکی از اولین غذاهای نیمه آماده ایرانی معرفی کرد. شما می توانید ترخینه را از عطاری یا فروشگاه ها بخرید.

اهالی استان های غربی ایران در انتهای فصل تابستان، پس از جمع آوری محصول گندم، به اندازه احتیاج آن را می شویند و سپس می پزند. گندم ها پس از پختن، روی پارچه تمیزی پهن می شوند تا خشک شوند و وقتی گندم ها به خوبی خشک شدند، آن ها را آسیاب یا بلغور می نمایند. سپس دوغ را با بلغور گندم مخلوط می نمایند و چند روز نگه می دارند تا دوغ به خورد گندم برود. در ادامه ترخینه ها را روی پشت بام ها خشک می نمایند.

مواد لازم آش ترخینه

• 300 گرم ترخینه
• 50 گرم نخود
• 50 گرم عدس
• 50 گرم لوبیا چیتی
• 300 گرم سبزی (تره، جعفری، گشنیز، اسفناج)
• 3 تا 4 عدد پیاز میانه
• نمک، فلفل سیاه و زردچوبه به اندازه لازم
• سیر داغ و نعنا داغ برای سرو

طرز تهیه آش ترخینه

1. حبوبات را از شب قبل خیس کنید تا نفخ آن ها گرفته گردد.

2. ترخینه های آماده را بشویید تا اگر گرد و غباری در زمان خشک کردن روی آن نشسته است، از بین برود. سپس آن ها را به مدت یک تا دو ساعت در اندازهی آب گرم خیس کنید.

3. پیازهای خردشده را با کمی روغن در یک قابلمه بریزید و آن قدر سرخ کنید تا به رنگ طلایی دربیایند. به آن نمک، زردچوبه و فلفل بزنید.

4. نخود و لوبیا را همراه با آب به پیازها بیفزایید.

5. حدود یک ساعت بعد، عدس و ترخینه را آبکش کنید و در قابلمه بریزید.

6. پس از گذشت 30 دقیقه، سبزی آش را اضافه کنید و اجازه دهید تا آش ترخینه روی حرارت ملایم گاز جا بیفتد.

7. در این فاصله، سیر خردشه و نعنا را در روغن تفت دهید و کنار بگذارید.

8. آش را با نعنا داغ، سیر داغ و پیاز داغ تزیین نموده و سرو کنید.

نکات مهم در طبخ ترخینه

• به جای لوبیا چیتی می توان از لوبیا قرمز هم استفاده کرد.
• برای تزیین آش ترخینه می توان از کمی کشک هم استفاده کرد.
• در صورت تمایل می توانید به آش ترخینه، گوشت هم اضافه کنید.
• طرز تهیه آش ترخینه بسته به منطقه فرق دارد. برای نمونه، آش ترخینه کرمانشاه، ملایر و بروجرد کمی با هم تفاوت دارند.
• در اراک، برای درست کردن آش ترخینه از سیرابی استفاده می نمایند. برای طبخ آش ترخینه اراکی، ابتدا باید سیرابی را خوب تمیز کنید و بشورید و با قیچی آشپزخانه خرد کنید. سپس سیرابی را به صورت جداگانه با پیاز و زردچوبه بپزید و در اواسط پخت و قبل از اضافه کردن سبزی، آن را به آش اضافه کنید.
• در ملایر، آش ترخینه را معمولا با آب قلم و علاوه بر سبزی آش با یک سبزی محلی به نام گلرنگ می پزند. در این شهر، گاهی به آش ترخینه، گوجه فرنگی رنده شده و سرخ شده نیز اضافه می گردد. بعضی از ملایری ها و نهاوندی ها آش ترخینه را با سیرابی درست می نمایند.
• آش ترخینه لرستان ، شبیه به آش ترخینه اراک است. البته لرستانی ها گاهی قره قروت ترش هم به آش ترخینه اضافه می نمایند. آش ترخینه مشهور بروجردی نیز با سیرابی درست می گردد.
• آش ترخینه کرمانشاه و سنندج، شبیه به آش ترخینه همدان است. البته آن ها هم گاهی سیرابی را جداگانه می پزند و همراه با آش ترخینه سرو می نمایند.

فواید آش ترخینه

• آش ترخینه با دارا بودن طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها و ویتامین ها، خاصیت درمانی فوق العاده ای را برای سرماخوردگی و آنفلوانزا در فصول سرد سال دارد.
• دوغ موجود در ترخینه به دلیل داشتن کلسیم به پیشگیری از پوکی استخوان یاری می نماید.
• خاصیت اسیدی دوغ، موجب از بین رفتن باکتری های مضر موجود در دستگاه گوارش می گردد.
• پیاز به دلیل داشتن ویتامین سی، یک آنتی اکسیدان قوی است و التهاب بافت های تنفسی را کاهش می دهد.

اگر پیروز به طبخ آش ترخینه شدید، حتما زیر همین مطلب، تجربه خود را برای ما و دیگر مخاطبان خبرنگاران بنویسید. نباید فراموش کنید که از آش ترخینه خود عکس بگیرید و با تگ کردن خبرنگاران در اینستاگرام (@)، عکس های آن را با ما به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

طرز تهیه آش ترخینه با ترخینه آماده چیست؟

پیازداغ درست کنید و به آن ادویه بزنید. سپس نخود و لوبیا را همراه با آب به آن بیفزایید. حدود یک ساعت بعد، عدس و ترخینه را در قابلمه بریزید. در اواخر پخت، سبزی آش را اضافه کنید.

آش ترخینه با سیرابی چطور تهیه می گردد؟

آش ترخینه با سیرابی یکی از انواع آش ترخینه است که در منطقه های از ایران طبخ می گردد. تنها تفاوت آن با آش ترخینه ساده در این است که از سیرابی پخته و خرد شده در آن استفاده می گردد.