شب ها برای بچه ها قصه های هیجانی نخوانید! - طفره

در سومین و چهارمین نشست از این سلسله نشست های مجازی مریم موسوی دانش آموخته مقطع دکتری ادبیات محض دانشگاه شهید بهشتی، به اسم مدرس این دوره آموزشی، در سخنانی گفت: باید در هر گروه سنی برای بچه ها متناسب با سن، جنسیت و شهری که در آن زندگی می نمایند و موضوعاتی که آن با روبرو هستند، قصه بگوییم و طبق اصول قصه گویی حرکت کنیم.

موسوی با بیان اینکه قصه گفتن احتیاجی به توضیح و تفسیر ندارد، توضیح داد: باید بتوانیم با توجه به احتیاج مخاطب، قصه را طراحی نموده و با صحنه پردازی و استفاده از عناصر داستانی بتوانیم قصه ای تاثیرگذار برای کودک تعریف کنیم.

وی با تاکید بر اینکه قصه ها حالت روحی درون، اعمال، رفتار و تصاویر را توصیف می نمایند، اضافه نمود: ضرورتی ندارد همه جزییات قصه را توضیح دهیم. قصه گو در مرحله اول باید قصه هایی را انتخاب کند که با شرایط کنونی رشد کودک و گرفتاری های روحی و روانی موجودش بهتر مطابقت داشته باشد و برای نشان دادن ناراحتی می تواند با توصیف حالات روحی شخص برای کودک، هدف مورد نظر را به کودک انتقال دهد. در قصه رویدادهای درونی به شکل تصویر نشان داده می شوند. وقتی قهرمانان قصه در برابر مسائل آشکار، سخت و غیر قابل حل قرار می گیرند، شرایط روحی آنان توصیف نمی گردد.

وی ادامه داد: قصه گو نباید معانی قصه را برای کودک توضیح دهد بلکه با مطلعی که دارد، باید تشخیص دهد که تا چه مقدار پیغام قصه مناسب فکر نیمه مطلع کودک است. وقتی قصه گو جنبه های مختلف معانی قصه را بداند، کودک می تواند آسان تر کلید فهمش را از داستان کسب کند.

این پژوهشگر ادبی در جواب این سوال که چرا قشر نوجوان علاقه کمتری به قصه نشان می دهند، اینگونه توضیح داد: بچه ها خردسال، گروه سنی ب و اوایل گروه سنی ج علاقه بیشتری به قصه دارند اما در مقابل نوجوانان خیلی سخت به قصه جذب می شوند. به شخصه برای نوجوان باشگاه کتابخوانی، جمع های کتابخوانی و اردوهای کتابخوانی را توصیه می کنم. مربی هایی که قرار است در گروه نوجوان قرار بگیرند، باید کوشش نمایند به جای طرح قصه، کتاب بخوانند. چون ارتباط برقرار کردن گروه سنی نوجوان به قصه مشکل است اما اگر بتوانید گره داستان ، نقطه اوج، شخصیت پردازی را به طور صحیح ایجاد کنید، آموزش و نوشتن داستان برای نوجوانان کار سختی نیست.

این قصه گوی کشوری با تشریح اینکه خاتمه داستان برای کودک نقش معین نماینده ای دارد، اعلام کرد: زمانی که قصه گو خاتمه معین با یک نتیجه گیری اخلاقی به کودک ارائه می دهد، در برخی مواقع کودک را دلزده می نماید. کودکی که برای او قصه می گوییم، نقش معین نماینده ای در خاتمه قصه دارد. وقتی با کودکی روبرو هستید که قدرت تفکر و تخیل بالایی دارد، کوشش کنید خاتمه داستان را برای کودک باز بگذارید و یا اینکه اگر کودکی علاقه مند است خاتمه داستان را به آن صورتی که خوشایندش است تمام کند، قصه گو می تواند پایان داستان را به همان شکل برساند.

موسوی زمان قصه برای بچه ها را یکی از عوامل تاثیرگذار در قصه گویی دانست و گفت: برخی قصه ها و استعاره ها هدفی آرام نماینده و اطمینان بخش را دنبال می نمایند و با توجه به اینکه قصه های شبانه تاثیر زیادی روی بچه ها دارند، باید قصه های شبانه به گونه ای انتخاب شوند که اصلا هیجان نداشته و یا هیجان شان خیلی کم باشد تا کودک پس از شنیدن این قصه ها بخوابد. قصه هایی که بچه ها را ترسانده و دچار کابوس شبانه می نمایند، مناسب قصه شبانه نیست. قصه گو کسی است که قدرت تخیل بالایی دارد و بتواند گاهی کودک را فی البداهه با قصه همراه کند. قصه گو می تواند کودکی را که حالت خشم، بغض و ناراحتی دارد، با یک جمله وارد فضای داستان نموده و به سرزمین قصه ها ببرد و حالش را بهتر کند.