چرا دریاچه هیلیر صورتی است؟ - طفره

پریدن در یک دریاچه بزرگ، زیبا و به رنگ آدامس بادکنکی را تصور کنید. این یک داستان خیالی نیست، بلکه واقعا در استرالیا ممکن است. ساحل جنوبی استرالیای غربی محل دریاچه هیلیر است، دریاچه ای که آب آن به طور طبیعی به رنگ صورتی است. این دریاچه در جزیره میدل در مجمع الجزایر ریشرشی (Recherche Archipelago) واقع شده است.

به طرز عجیبی، حتی اگر آب این دریاچه را از آن خارج کنید، باز هم صورتی خواهد بود.

اما چطور ممکن است رنگ یک دریاچه صورتی باشد؟

محتوای نمکی دریاچه هیلیر (Lake Hillier) بسیار زیاد و با دریای مرده (Dead Sea) قابل مقایسه است. رنگ صورتی ناشی از ترکیب شوری بالای آب دریاچه با جلبک های دریایی دونالیلا سالینا (Dunaliella salina) و یک نوع باکتری صورتی به نام هالوباکتریا (halobacteria) است. این جلبک ها و باکتری ها در آب های شور رشد می نمایند، و همین علت موجب تبدیل آب تمام دریاچه به رنگی زیبا و غیرمنتظره ای می گردد.

شدید دوستان، عجیب ترین و جالب ترین جانوران زیست بوم هستند که می توانند در خشن ترین و بدترین محیط های فیزیکی و شیمیایی مانند دریاچه های بسیار شور زندگی نمایند.

محققان پروژه اکسترم میکروبیوم (eXtreme Microbiome Project) که به مطالعه تمام محیط های سخت می پردازند، روی این دریاچه تحقیقاتی انجام دادند. آن ها برای شناسایی بعضی از جلبک ها، آرکی باکتری ها و باکتری هایی که میکروبیوم دریاچه هیلیر را می سازند، آب این دریاچه را آزمایش کردند.

این تیم از قسمت های مختلف دریاچه، رسوب و آب را جمع آوری کردند و سپس روی آن آزمایش تجزیه وتحلیل متاژنومیک (metagenomic analysis) را انجام دادند. آن ها در این آزمایش DNA را استخراج و از اطلاعات ژنتیکی برای شناسایی گونه ها استفاده کردند. در نهایت معلوم شد که انواع مختلفی از میکروب های نمک دوست در این دریاچه زندگی می نمایند.

آن ها بعلاوه جلبک های دونالیلا سالینا را یافتند که دانشمندان وجود آن در دریاچه هیلیر را حدس می زدند، چرا که در دریاچه رتبا (Lake Retba) واقع در سنگال نیز وجود دارد. در نتیجه دریاچه هیلیر تنها دریاچه صورتی در دنیا نیست و دریاچه رتبا در ساحل سنگال نیز به رنگ صورتی است.

جلبک های دونالیلا سالینا ترکیبات رنگ دانه ای به نام کاروتنوئید فراوری می نمایند که به جذب نور یاری نموده و رنگ صورتی به وجود می آورد. اما علت این رنگ صورتی، فقط این جلبک ها نیستند. این تیم تحقیقاتی چند گونه آرکی باکتری و چند نوع باکتری به نام سالینی باکتر (Salinibacter) هم پیدا کردند. همه این گونه ها نیز قرمز هستند و احتمالا در صورتی شدن آب تأثیر دارند.

از این تحقیقات چیزهای عجیبی هم به دست آمد. یکی از ارگانیسم هایی که در نمونه های دریاچه وجود داشت، یک باکتری شناخته شده به نام دکلوروموناس آروماتیکا (Dechloromonas aromatica) بود. این باکتری معمولا برای شکستن ترکیباتی مانند بنزن و تولوئن استفاده می گردد که اغلب در حلال های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا در مکان هایی هستند که به وسیله این حلال ها آلوده شده باشند. از این رو وجود آن در آب دریاچه بسیار غیرمنتظره بود. اما معلوم شد که دریاچه هیلیر در اوایل دهه 1990 میلادی، ایستگاه دباغی پوست حیوانات بوده است.

بنابراین ارگانیسم های یک دریاچه می توانند اطلاعات زیادی از علم و دانش پشت پرده رنگ آن تا تاریخچه آن دریاچه را در اختیار شما قرار دهند. و رفتار یک ارگانیسم می تواند اطلاعاتی در خصوص تکامل آن فاش کند.