معرفی خانه تاریخی فرشادنیا در شهرستان گناباد
به گزارش طفره، این منطقه به علت واقع شدن در حاشیه کویر و دوری از دریا از نوع آب وهوای صحرایی و بیابانی گرم و خشک می باشد در نتیجه بافت قدیمی این روستا که مجموعه ای کامل از بناهای تاریخی با معماری بسیار زیبا را در خود جای داده، یکی از بافت های باقی مانده در گناباد است که هم اکنون روی طرح مطالعاتی آن اقداماتی انجام شده است.
این بافت که یکی از طرح های مهم گردشگری استان خراسان رضوی محسوب می گردد و در حال حاضر دارای سکنه است که به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری انتخاب شده که بازسازی بعضی خانه ها و بناهای شاخص مانند مساجد انجام گرفته است.
خانه فرشادنیا واقع در بافت باارزش روستای قوژد است که بنا بر مستندات موجود از بناهای هم دوره و مطالعات تطبیقی انجام شده، این بنا می تواند متعلق به دوره قاجاریه باشد. معماران دیگری که از آن ها یاد می گردد استاد ابوالقاسم یزدی، استاد اسدی کاخکی و حسن عالی است که در طول سال های مختلف در بنا تغییراتی ایجاد می نموده اند.
خانه فرشادنیا با طول 22.94 متر و عرض حداکثری 18.11 متر و به وسعت 324.86 مترمربع، از لحاظ طرح و نقشه در زمره منازل با حیاط مرکزی قرار گرفته است. سر در ورودی در ضلع شمالی بنا قرار گرفته است که با طاق گهواره ای پوشیده شده و در دو طرف آن سکوها یا به اصطلاح پیر نشین قرار گرفته است، سر در به وسیله دالانی با دو زاویه 90 درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل می گردد.
حیاط مرکزی مستطیل شکل است،و این بنا دارای پنج اتاق و یک مطبخ در دالان شمالی است، فضای دسترسی به اتاق هایی که پنجره ای به حیاط ندارد، به وسیله دالان های ایجاد شده است، فضای داخلی اتاق ها دارای پوشش فیل پوش و طاق عدسی است.
پوشش کف حیاط موزاییک فرش و نمای بیرونی خانه اندود کاه گل است که دیواره های خارجی را ساده و بدون تزئین خاصی قرار داده است.وجود حیاط مرکزی، وجود دالان و تاکید بر محرمیت، گچ بری و تزئینات زیبای اتاق بادگیر و بادگیر دوطرفه زیبا از ویژگی های خاص این اثر است. نوع بهره برداری قبلی اثر مسکونی بوده و در سال های اخیر توسط مالک بازسازی و به عنوان اقامتگاه بوم گردی مورد بهره برداری قرار می گیرد.
منبع: گردشبان